بازیهای فکری و بومی سیستان و بلوچستان که اوج فرهنگ و تمدن کهن سرزمین آریایی را در این گوشه از کشور نشان می‌دهد به علت بی‌توجهی و روزمرگی مسئولان فرهنگی رو به فراموشی و نابودی است.
سیستان سرزمینی دارای تمدن کهن و فرهنگی اصیل است که از زوایای مختلف دارای اهمیت زیادی است، آثار تاریخی منحصر به فرد بیش از پنج هزار سال قدمت، جاذبه‌های طبیعی و فرهنگ اصیل و کهن سیستان، مشتاقان به تاریخ و فرهنگ را به سوی این دیار می‌کشاند.
یافته باستان شناسی در زابل نشان از اوج هوش و پرتعداد بودن بازیهای بومی و محلی سیستان و بلوچستان است
مطالعه بر روی ابعاد مختلف تمدن و فرهنگ سیستان اوج هنر و استعداد مردمان این سرزمین آفتاب را در گذشته‌های دور به ما نشان می‌دهد، چنانچه در یافته‌های شهر سوخته اندیشه کنیم در می‌یابیم که بشر ساکن در این محوطه منحصر به فرد پنج هزار ساله به جزو پیشرفت در حوزه تمدن، فرهنگ، هنر، علم، تجارت و صنعت در فراهم ساختن محیطی مفرح و سرگرم کننده برای خود نیز موفق بودهاند.
بر اساس یافته‌های باستان شناسی در شهر سوخته زابل تخته نردی پیدا شده که اوج هوش و سرگرمی مردمان سیستان در پنج هزار سال قبل را نشان می‌دهد، یافتن این تخته نرد که به گفته کارشناسان قدیمی‌ترین بازی فکری دنیا به شمار میرود گواه این است که تفریح و سرگرمی در بین آن تمدن عظیم از جایگاه خاصی برخوردار بوده است.
این تخته نرد در واقع یک نوع بازی ریاضی محسوب میشود و ارتباط زیادی با هوش داشته است. البته در دوره‌های بعدی نیز تا ظهور اسلام و پس از آن تا دوران معاصر به بسیاری از موارد فرهنگی و خرده فرهنگی می رسیم که بازیهای محلی اصیل از جمله آنها به شمار مى‌روند.
ادامه مطلب...
کلمات کلیدی: زاهدان، سیستان، زابل، آداب و رسوم، بازیهای بومی، شهر سوخته، سرزمین آریایی
کلمات کلیدی: سیستان، زابل، رمضان، رمضان‌خوانى، الله رمضو، آداب و رسوم
هنر سوزن‌دوزی بلوچ در سیستان و بلوچستان با وجود آنکه علاقه مندان و هنرمندان زیادی دارد اما اکنون در معرض انقراض قرار گرفته است.
گزارش تصویرى را اینجا و اینجا ببینید
به گزارش ایرنا، سوزن دوزی از هنرها و دست آفرینه‌های مردم در سیستان و بلوچستان به شمار میآید که با ظرافت دستان زنان بلوچ و پشتکار مداوم آنان، خلق میشود.
قدمت این هنر و رواج آن در همه مناطق بلوچستان به حدی است که از آن به منزله یک یاز مولفههای هویت و شناسنامه فرهنگی این قوم یاد میشود.
زنان و دختران بلوچ به سوزن‌دوزی به عنوان یک کار هنری زیبا به دانههای ریز بافته شده روی پارچه که هر سوزن آن یادآور قدمت آن است، عشق میورزند.
در تمام بلوچستان از جمله در روستاهای اسپکه، هریدک، بمپور، مته سنگ، چانف، مهنت شهرستان نیکشهر، ایرندگان، مارندگان، اسماعیل‌آباد خاش، گشت، سوران، جالق، کله‌گان سراوان و همچنین زاهدان هنر سوزن‌دوزی زنان بلوچ رواج دارد.
بانوان بلوچ با ظرافت خاصی و حرکت سوزن و دستهای خود روی پارچه نقش‌های بی بدیل را در قالب این هنر دستی به تصویر می کشند.
لباس زنان بلوچ از شش قطعه سوزن‌دوزی شده شامل «پیش سینه، جی یا زی گوپتان، پایین دامن، زینت بخش سرآستین پیراهن و زینت بخش سرپاچه‌های شلوار» تشکیل شده است.
این هنر زیبا از نسلهای قدیم به نسلهای جدید تحویل داده شده اما اکنون وقتی پای درددل‌های هنرمندان این هنر می‌نشینم، می‌شنویم که این هنر در معرض انقراض قرار دارد.
ادامه مطلب...
کلمات کلیدی: بلوچستان، سوزن دوزی، زن بلوچ، صنایع دستی، میراث فرهنگی
نگارش یافته توسط معصومه بیات - صدا و سیماى سیستان وبلوچستان
در 
گویش بلوچى به مراسم زناشویى «جنى مردی» گفته مى‌شود. بیشتر ازدواجها بدون توافق پسر و دختر با یکدیگر، در سن کم انجام مى‌شود. عروسى بلوچ به این ترتیب است که پدر پسر جهت خواستگارى به منزل پدر دختر مى‌رود. بعد از خوردن چاى و کشیدن چلیم (قلیان) پدر پسر باب سخن را آغاز مى‌کند. اگر پدر و مادر دختر موافقت کردند. زمان برگزارى مجلس تعیین و مهریه مشخص مى‌شود. خانواده پسر بابت مهریه باید مبلغى پول و مقادیر زیادى طلا براى عروس خریدارى کند.
بعد از این توافقات نوبت به برگزارى مجلس شیرینى خوران مى‌رسد. خانواده عروس و داماد باید بر سر لباس و سایر لوازم عروسى نیز به توافق برسند. از این رو مجلس شیرینى خوران را ترتیب مى‌دهند که در آن با شیر، چاى، خرما و حلواى بلوچى از دعوت شدگان پذیرایى مى‌شود که آن را به گویش محلى بلوچى «سانگ» مى‌گویند. در این مراسم لوازم خریدارى شده توسط خانواده داماد به خانواده عروس تحویل داده مى‌شود. از آن پس دختر نامزد رسمى پسر مى‌باشد. در میان قوم بلوچ سنتى وجود دارد به نام سنت بجار (تعاون)، در این سنت ثروتمندان بلوچ به جوانى که مى‌خواهد ازدواج کند کمک مالى مى‌کنند.
ادامه مطلب...
کلمات کلیدی:
اکثر ازدواجها در سیستان، فامیلى و درون گروهى است. ضرب المثل معروفى است که عقد پسر عمو و دختر عمو در آسمانها بسته شده است. به همین دلیل بیشتر زوجین در سیستان «ناف برید» بوده و یکدیگر را مى‌شناسند. اگر ازدواج خارج از فامیل صورت گیرد، تحقیق و تفحص براى یافتن یک دختر خوب از طرف خانواده پسر آغاز میگردد و اولین سئوال اینست که دختر فلانى «خوزگار» (خواستگار ـ نامزد) دارد یا ندارد؟
اگر از خوزگار، نداشته باشد اقدامات جهت مراسم «قاصدى» (خواستگارى) رسمى آغاز میشود. به هرحال اگر دختر نامزد داشت دوستان یا خویشانى که واسطه این کار هستند. اول ترتیب ملاقاتى را جهت دیدن دختر توسط پسر فراهم مى‌کنند. این دیدار بدون اطلاع والدین و معمولاً دختر در منزل همسایه یا سر نهر و مزرعه صورت مى‌گیرد. بعد از یکبار دیدار ظاهرى و گذرا تحقیق در اطراف از جهت عیب و ایراد آغاز میشود. مثلاً نماز مى‌خواند یا نه؟ لکنت زبان دارد یا نه؟ دستش بو مى‌دهد یا نه؟ زیرا مردم سیستان اعتقاد دارند اگر دست دخترى بوى بد بدهد نان یا خمیرى هم که پخت مى‌کند، بد بوست.
در صورت پسندیدن دو طرف، از خانواده دختر وقت گرفته مى‌شود یک هیأت چند نفره از طرف خانواده پسر عازم منزل دختر مى‌شوند. و خانواده عروس با روى خوش و جملات، خوش آمدید، چه عجب، منزل ما پاانداز شما از میهمانان استقبال مى‌کنند، میهمانان نیز جواب مى‌دهند. قربان ابروى باز شما وغیره... بعد از پذیرایى و از هر درى سخنى بالاخره اصل مطلب با صلوات ریش سفید و فرد مسن مجلس آغاز مى‌شود: وکیل یا نماینده داماد از پدر عروس یا نماینده آنها مى‌پرسد آیا فلان آقا (نام داماد) را به غلامى یا فرزندى خود قبول مى‌کنید؟ در صورتیکه جواب مثبت بود با خوشحالى صلوات فرستاده مى‌شود و کلمه مبارک است، به پاى هم پیر شوند. بین اعضاى خانواده عروس و داماد رد و بدل مى‌شود و پیر مجلس مى‌گوید: « پو هیچ کدک و رو نمیفته؛ یا پاى هیچکدام از دو خانواده در گودال نمى‌افتد» و کنایه از این است که اصالت هیچیک با این ازدواج به خطر نمى‌افتد و بعد از شب نشینى خداحافظى کرده و هر کس به منزل خود میرود تا مقدمات کار عروسى را فراهم نمایند.
ادامه مطلب...
کلمات کلیدی:
همه ساله مردم شهرستان مرزی خاش در استان سیستان و بلوچستان در آستانه ماه مبارک رمضان و در ماه مبارک شعبان با گرفتن روزه های مستحبی، غبارروبی و عطرافشانی مساجد، آغاز جلسات ترجمه و تفسیر قرآن کریم و خرید مایحتاج ماه مبارک رمضان با آمادگی کامل به استقبال ماه میهمانی خدا می روند. کلمات کلیدی:
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه ی سیستان و بلوچستان، خواندن نماز 20 رکعتی تراویح که هم اکنون در بیش از 400 مسجد این شهرستان پشت سر حدود یک هزار حافظ و قاری قرآن کریم اقامه میشود یکی از سنتهایی است که از دیرباز تاکنون در این منطقه رواج داشته و مردم اهل سنت شهرستان به آن پایبندند.
ادامه مطلب...
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.
