حضرت على (علیهالسلام) و خلفا ـ 1

87/3/6:: 5:24 عصر مرصـاد دیدگاه

در کلمات قصار نهج‌البلاغه (در نسخه بنیاد و فیض و عبده 262 و در نسخه صبحى صالح 270) چنین آمده است:

وروی أنه ذکر عند عمر بن الخطاب فی أیامه حَلْی الکعبةِ وکثرتُهُ، فقال قوم: لو أخذته فجهزتَ به جیوش المسلمین کان أَعظم للاَجر، وما تصنع الکعبةُ بالْحَلْی؟ فهمّ عمر بذلک، وسأل عنه أمیرالمؤمنین علیه السلام . فقال: إِنَّ القُرْآنَ أُنْزِلَ عَلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه وآله وَالاََْمْوَالُ أَرْبَعَةٌ: أَمْوَالُ الْمُسْلِمِینَ فَقَسَّمَهَا بَیْنَ الْوَرَثَةِ فِی الْفَرَائِضِ، وَالْفَیْءُ فَقَسَّمَهُ عَلَى مُسْتَحِقِّیهِ، وَالْخُمُسُ فَوَضَعَهُ اللهُ حَیْثُ وَضَعَهُ، وَالصَّدَقَاتُ فَجَعَلَهَا اللهُ حَیْثُ جَعَلَهَا. وَکَانَ حَلْیُ الْکَعْبَةِ فِیهَا یَوْمَئِذٍ، فَتَرَکَهُ اللهُ عَلَى حَالِهِ، وَلَمْ یَتْرُکْهُ نِسْیَاناً، وَلَمْ یَخْفَ عَلَیْهِپص مَکَاناً، فَأَقِرَّهُ حَیْثُ أَقَرَّهُ اللهُ وَرَسُولُهُ. فقال له عمر: لولاک لافتضحنا. وترک الحَلْی بحاله.
ترجمه:
مى‌گویند: در ایام خلافت عمر بن خطاب، در نزد او از زیورهاى کعبه و کثرت آن سخن به میان آمد. گروهى گفتند: اگر آن را مى‌گرفتى و لشکرهاى مسلمین را مجهز میساختى اجرش بزرگتر بود، «کعبه‏» زیور و زینت ‏براى چه میخواهد؟
«عمر» نیز تصمیم گرفت که چنین کند و در این‌باره از امیر مؤمنان سؤال نمود. آن حضرت در پاسخ فرمود: «این قرآن بر پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) نازل شد در حالى که چهار نوع مال وجود داشت: ‏«اموال مسلمانان‏» که آنها را طبق دستور قرآن بین ورثه تقسیم فرمود، «فى‏ء» که آن را بر مستحقان آن بخش نمود، «خمس‏» که آن را در مورد خود قرار داد و «صدقات‏» که آنها را نیز در مواردش صرف کرد. و در آن هنگام زیورهاى‏ «کعبه‏» بر آن بود و خداوند آن را بر همان حال گذاشت. نه اینکه از روى فراموشى آن را گذاشته باشد و وجودش بر او مخفى باشد. بنابر این تو هم آن را بر همان حال که خدا و پیامبرش آن را قرار داده‏اند باقى گذار.
عمر گفت: «لولاک لافتضحنا؛ اگر تو نبودى رسوا میشدیم‏»
و زیورهاى‏کعبه را بحال خود واگذاشت.

منبع: سایت نهج البلاغه
علاوه بر نهج‌البلاغه این روایت در کتب وسائل الشیعه: ج13 ص255 و المناقب: ج2 ص368 هم آمده است و ابن ابى‌الحدید (سنى مذهب) هم در شرح نهج البلاغه (ج19 ص158) این حدیث را آورده است. و عبارت «لولاک لافتضحنا» را بخاری و ابی‌داوود و ابن‌ماجة هم آورده‌اند.

کلمات کلیدی: